Ruben Kok - Bestuurslid

De breedte en diversiteit van de biologie heeft mij altijd gegrepen. Mijn studie biologie aan de UvA heeft me vooral een blik gegund op de enorme rijkdom aan biologische fenomenen en processen waar we in ons dagelijks leven mee in aanraking komen. Moeilijk kiezen om te specialiseren in een domein met zoveel mogelijkheden! Ik koos uiteindelijk voor de moleculaire kant en voor een richting waarin ik geen moeite had de modelorganismen binnenstebuiten te keren: de microbiologie. Na mijn promotie in de moleculaire microbiologie in 1995 heb ik achtereenvolgens als postdoc gewerkt aan Yale University in de VS en daarna bij (toen nog) Gist-Brocades in Delft.

Met de opkomst van de ontwikkelingen in genomics verhuisde ik naar Plant Research International in Wageningen. Van daaruit startte een landelijk initiatief om -omicsontwikkelingen stevig op te pakken in ons land, het Netherlands Genomics Initiative, met een breed bereik over de biologie. Ik werd zeer gegrepen door de mogelijkheden om het volledige genoom, transcriptoom, proteoom en metaboloom in kaart te brengen, diep in te kunnen zoomen in de biologie, maar ook de onderlinge samenhang op meerdere niveaus van moleculaire organisatie te bestuderen. Ik raakte in Wageningen betrokken bij de opbouw van het Centre for BioSystems Genomics, een samenwerkingsverband van academische en industriële onderzoekers gericht op begrip van genotype-fenotype analyses in voedselgewassen.

Steeds meer trok het organiseren van onderzoek en de infrastructuur daarvoor mij, en ik raakte minder betrokken bij het zelf uitvoeren van onderzoek. In 2005 maakte ik de overstap naar Nijmegen, waar ik Managing Director werd van het Netherlands Bioinformatics Centre.  Hier kon ik medevormgeven aan het groeiende landelijke netwerk van bioinformatici, dat inmiddels vorm heeft gekregen in een onderzoeksschool, samen met de Nederlandse systeembiologen. Met collega’s van andere landelijk opererende ‘technologiecentra’ ontstond het idee voor een landelijk expertise platform op het gebied van technologie en data in de biologie: het Dutch Techcentre for Life sciences waarvan ik in 2013 directeur ben geworden. In DTL brengen we uit het hele land experts bij elkaar van allerlei technische disciplines over de volle breedte van de biologie. Zo versnellen we kennisontwikkeling en –uitwisseling rond het thema onderzoeksdata in de levenswetenschappen: data-stewardship (FAIR!), data-infrastructuren en data-analyse. De biologie wordt steeds meer een big science veld!

Werd ik tijdens mijn promotie gegrepen door moleculair onderzoek aan bacteriën (die het bijzondere natuurlijke vermogen bezaten DNA uit hun omgeving op te nemen en te integreren in hun eigen DNA!), inmiddels raak ik geïnspireerd door organisatie en samenwerking in de biologie. Ik bekijk het onderzoeksveld minder vanuit de directe inhoud, meer vanuit (inter)nationaal beleid en strategie. Ook dat is biologie, als brede wetenschap midden in de samenleving. Het NIBI raakt aan al deze aspecten. De breedte en diversiteit in de biologie blijft boeien.